“W świecie Gibbsa porządek jest czymś najmniej prawdopodobnym, chaos czymś najbardziej prawdopodobnym. Ale, podczas gdy świat jako całość, o ile w ogóle istnieje świat jako całość, ma tendencję niwelowania różnic, to istnieją lokalne enklawy, w których panuje tendencja przeciwna, a mianowicie ograniczona i czasowa skłonność do wzrastania stopnia organizacji. Życie znajduje swój dom w niektórych spośród takich enklaw. Ten punkt widzenia był rdzeniem, wokół którego cybernetyka zaczęła się rozwijać” Norbert Wiener, Cybernetyka a społeczeństwo

Zapytany o najważniejsze i najbardziej aktualne problemy stojące przed cybernetyką, Wiener odpowiedział: „Przede wszystkim badanie systemów samoorganizujących się, systemów nieliniowych oraz problemów związanych z życiem jako takim. Są to trzy sposoby powiedzenia jednego i tego samego”

Od wdrożenia pierwszych programowalnych maszyn cyfrowych cybernetykę zaćmiło jej bardzo energiczne dziecko - informatyka. Równolegle pojawiła się konkurentka do tytułu “ogólnej teorii wszystkiego”: teoria systemów. Do dzisiaj trwają dyskusje, jaka jest ich wzajemna relacja - nie ulega jednak wątpliwości, że splotły się namiętnie i nieodwracalnie…

Ale cybernetyka nie rozpłynęła się w nicość. Jako wiedza o “procesach sterowania w układach (systemach) ożywionych i nieożywionych”, dała początek licznemu nietechnologicznemu potomstwu, w tym nowożytnej prakseologii i cybernetyce społecznej. Nie są one dyscyplinami wyłącznie akademickimi: wykładane i rozwijane na uczelniach wojskowych i policyjnych, kultywowane przez środowiska nacjonalistyczne, są skutecznymi narzędziami poznawania i kształtowania dynamiki społecznej i politycznej. Już samo to wystarczy, aby pokusić się o spopularyzowanie tej perspektywy wśród nas - obywateli i poddanych. Oszałamiające doznania poznawcze, które przynosi spojrzenie “systemowe” są dodatkową nagrodą za ten wysiłek.

Jednocześnie najpoważniejsze wyzwanie naszych czasów - katastrofalnie raptowna przemiana planetarnego ekosystemu - wymaga od nas zastosowania narzędzi poznawczych, które tylko cybernetyka i jej rodzeństwo mogą nam zapewnić.

Dlatego postuluję utworzenie przez osoby zainteresowane koła studiów i popularyzacji perspektywy cybernetycznej i systemowej w kontekście współczesnych wyzwań dla wolności, równości i sprawiedliwości. Spotkajmy się tym wątku i zacznijmy działać dla dobra ogółu.